| Objectives | • Para magkaroong ng relasyong may pagsuporta sa mga participant • Para magbigay kaalaman tungkol sa alak, paninigarilyo, droga, at sex na may kinalaman sa mapanganib na asal • Para matukoy ang kaakibat na panganib na may kinalaman sa iba’t ibang gawaing kasama ang alak, paninigarilyo, droga, at sex |
| Description | • Experiential learning, participatory activities at diskusyon |
| Materials | • Risk ranking cards |
| Oras | 45 na minuto |
Instructions
1. Sabihin mo ito:
“Mahalaga ang abilidad na nasusuri natin kung medyo delikado o hindi ang alak, paninigarilyo, o ibang droga para makagawa tayo ng mas mainam na desisyon. Sa activity na ito, gagawa tayo ng problem-prediction o risk assessment.”
2. Hatiin ang participants sa dalawa o tatlong grupo (siguraduhing may isang facilitator bawat grupo).
Bigyan ang bawat grupo ng isang set ng Risk Ranking cards.
3. Hatiin ang cards sa grupo.
Bawat isa sa kanila ay ilalagay ang card nila sa isang hilera sa sahig na nagsisimula sa most risky o pinaka-delikado papunta sa least risky o di gaanong delikado. Habang ginagawa nila ito, kailangang ipaliwanag nila nang kaunti kung ano sa tingin nila ang magaganap sa ganitong sitwasyon at kung bakit ito delikado o di gaanong delikado. Puwede silang magkomento tungkol sa dami, dahilan, kondisyon, lugar o mga kasamang tao kung saan nagaganap ang mga kaganapang ito.
Risk Ranking Card Prompts
| Pag-engganyo sa kaibigan na uminom siya ng alak para magkaroon siya ng lakas ng loob na kausapin ang isang tao sa opposite gender | Pakikipag-inuman sa mas nakatatandang kabataan na mahilig maglasing at magkarera gamit ang motor |
| Pinapainom ng maraming alak ang isang tao dahil gusto mong makipag-sex sa kanya | Susubok ng isang droga dahil sabi ng kaibigan mo ay bibigyan ka nito ng tapang at kumpiyansa sa sarili |
| Malalasing habang nasa bangka | Nagmamaneho habang lasing |
| Maraming alak ang iniinom habang buntis | Nakikipag-inuman kasama ang kasintahan para magkaroon ng tapang at kumpiyansa na makipag-sex |
| Gumagamit ng shabu kasama ang iba | Maglalasing tapos maglalakad pauwi kasama ang iba pang lasing na tao |
| Bahagyang umiinom ng alak kapag may fiesta | Pinipilit uminom ng alak ang lalaking kaibigan para patunayan niya ang kanyang pagkalalaki |
| Pupunta sa isang sex worker matapos makipag-inuman nang mabigat | Humihithit ng shabu dahil gumagamit ang iba |
| Tumitikim ng isang alcoholic drink para lang malaman kung ano ang lasa nito | Umiinom ng alak dahil may kagalit ka |
| Umiinom ng kaunting alak kasama ang tita mo | Pakikipag-sex nang walang condom matapos makipag-inuman |
| Pasikretong dinadagdagan ng alak ang inumin ng isang tao | Nakikipag-inuman ng beer kasama ng mga kaibigan habang naglalaro ng baraha |
| Nagtuturok ng droga gamit ang heringgilyang ginamit na ng iba | Umiinom ng tubá kahit di mo alam kung ano ang laman nito |
| PInapainom ng alak ang isang elementary/K-12 na estudyante | Nakikipag-sex matapos mag-shabu |
| Sumusubok ng ilegal na droga kahit di mo alam kung ano ang nilalaman nito | Hinihikayat ang isang kaibigan na samahan kang ubusin ang isang bote ng gin |
| Nakikipag-away pagkatapos makipaginuman | Humihithit ng isang pack ng sigarilyo sa isang araw |
| Nakikipag-inuman kasama ang mga taong di mo kilala | Pakikipag-sex sa hindi mo kilalang tao matapos uminom ng maraming alak |
| Naglalakad pauwi kasama ang mga taong galing sa inuman | Umiinom ng kaunting alak sa kasal ng pinsan |
| Nakikihithit sa sigarilyo ng pinsan mo | Nakikipag-inuman habang may mga sandata/baril sa paligid |
| Nakikipag-inuman para maging “in” at makasali sa isang grupo | Paramihan ng pag-inom ng beer sa maikling oras dahil hinamon |
4. Sabihin sa participants na puwede nilang galawin ang cards ng iba kapag sila na ang maglalagay ng card nila, basta naipapaliwanag nila kung bakit nila ito ginagalaw.
5. Kapag natapos na ang lahat, sabihin sa kanilang pag-usapan nila sa kani-kanilang grupo ang sagot sa tanong na ito:
“Ano ang iba’t ibang kadahilanan na nagbibigay ng medyo mapanganib na sitwasyon sa pagkonsumo ng alak o droga?”
6. Kapag natapos na ang diskusyon ng mga grupo, humingi ng isang tao mula sa bawat grupo na magre-report kung ano ang nilagay nila sa itaas at ibaba ng listahan nila.
Tingnan kung pare-pareho ang sagot ng mga grupo. Sabihin sa participants na ituro ang mga pinagkaiba ng sitwasyong nilagay nila sa dulo ng mapanganib at sa mga nilagay nila sa dulo ng di gaanong mapanganib.
7. Sabihin mo ito:
“Sa pagtatapos ng activity, ano ang anramdaman ninyo habang ginagawa natin ito? Madali ba o mahirap? Bakit ito madali o mahirap? Ano sa tingin ninyo ang dahilan kung bakit natin kinakailangang matukoy kung ano ang low o high risk?”
Bilang magulang o guardian, mahalagang kaya nating mahulaan o mas maunahan nating maiisip ang iba’t ibang panganib na puwedeng maganap bilang resulta ng pagkonsumo ng alak o paggamit ng anumang droga. Ang pag-imagine natin ng kung ano puwedeng mangyari ay isang mahalaga at unang hakbang sa pag-iwas o pagpigil ng pinsalang magagawa ng tao sa sarili niya o sa ibang tao. Kapag sinusuri mo ang posibleng panganib, kailangan mong isipin ang maraming bagay tulad ng droga, ang halaga o dami, ang tao, ang sitwasyon, ang kapaligiran, at ang dahilan sa paggamit ng droga. Kadalasan, unang nakikita o nakikilala ang mga panganib na ito sa loob mismo ng bahay o mula sa pamilya. Matukoy ang mga panganib na maaaring harapin ng mga adolescent, mga sanhi at maaaring kalabasan nito, at kung paano mababawasan ang mga panganib naimapa natin ang mga posibleng panganib na nakakaharap ng mga adolescent pati na rin ang mga sanhi at magiging epekto nito.
Key Message